Nhiệm vụ, giải pháp giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Lào Cai
Theo Ban Dân tộc tỉnh Lào Cai, trong năm 2023, tỉnh có 112 người chưa đủ tuổi kết hôn sống chung với nhau hoặc sống chung với người khác như vợ chồng, tương ứng 67,88% so với năm 2022, đạt chỉ tiêu UBND tỉnh đề ra. Ngoài ra, các địa phương đã tuyên truyền vận động ngăn chặn được 230 người từ bỏ ý định về chung sống với nhau như vợ chồng, có 712 phụ nữ dân tộc thiểu số dưới 18 tuổi sinh con lần đầu. Điểm sáng trong công tác tuyên truyền đẩy lùi hủ tục lạc hậu trên địa bàn tỉnh là năm 2023 không có xảy ra tình trạng hôn nhân cận huyết thống.Tuyên truyền phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết tại Tuần lễ làm mẹ an toàn năm 2023.
Trong năm 2024, nhằm giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số, Ban Dân tộc tỉnh Lào Cai đã đưa ra nhiều mục tiêu, giải pháp cụ thể, gắn với tình hình thực tế của địa phương. Cụ thể như:
- Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy đảng, chính quyền các cấp, nâng cao vai trò của các tổ chức đoàn thể, tạo sự thống nhất về nhận thức, đồng thuận xã hội trong công tác phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống. Tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả các nội dung của Quyết định số 498/QĐ-TTg ngày 14/4/2015 của Thủ tướng Chính phủ; Tiểu Dự án 2 của Dự án 9 thuộc Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS&MN trên địa bàn vùng dân tộc thiểu số của tỉnh Lào Cai. Nghiêm túc tổ chức triển khai thực hiện Nghị quyết số 43-NQ/TU ngày 25/9/2023 của Tỉnh ủy Lào Cai về tiếp tục thực hiện công tác phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Lào Cai giai đoạn 2023 – 2030…
- Tăng cường đẩy mạnh việc can thiệp làm giảm tình trạng tảo hôn, phụ nữ dân tộc thiểu số dưới 18 tuổi sinh con trên địa bàn, góp phần vào sự thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của địa phương. Đẩy mạnh công tác kiểm tra, rà soát, nắm bắt tình hình thanh, thiếu niên, đặc biệt là các đối tượng học sinh để có các biện pháp tuyên truyền thực hiện phòng, chống tảo hôn, sức khỏe sinh sản.
- Nâng cao nhận thức cho người dân về các hậu quả của tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; các chế tài xử về xử phạt hành chính và hình sự liên quan đến vấn đề tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống để làm giảm tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số gắn với cải tạo tập quán lạc hậu trong việc cưới, việc tang trong đời sống đồng bào dân tộc thiểu số.
- Tiếp tục duy trì hoạt động của các Mô hình điểm can thiệp làm giảm tình trạng tảo hôn và phụ nữ dân tộc thiểu số dưới 18 tuổi sinh con đã được phân công theo Kế hoạch số 142/KH-UBND ngày 07/4/2022 của UBND tỉnh về thực hiện công tác phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống.
- Tăng cường phổ biến những quy định của pháp luật có liên quan đến hôn nhân gia đình, tảo hôn và hôn nhân cận huyết cũng như làm rõ những hậu quả, tác hại và hệ lụy do vấn nạn này gây ra. Qua đó, nhằm nâng cao nhận thức, dần dần thay đổi được hành vi, từng bước hạn chế và tiến tới chấm dứt hoàn toàn tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống. Tuyên truyền về các quy định của pháp luật về tuổi kết hôn, đăng ký kết hôn, cam kết không tảo hôn, thực hiện đăng ký kết hôn, đăng ký khai sinh theo đúng quy định và bảo đảm thực hiện các nội dung chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe bà mẹ, trẻ em… vào quy ước thôn bản, tiêu chuẩn xếp loại gia đình văn hóa, thôn, bản văn hóa, ..v.v.
Tuyên truyền tác hại của tảo hôn đối với sức khỏe, phát triển thể chất của thanh niên, thiếu niên. Đổi mới nội dung, đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, vận động, thay đổi hành vi của đồng bào dân tộc thiểu số về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, sinh sản. Vận động phụ huynh thường xuyên quan tâm, quản lý, giáo dục con em, nhất là quan tâm đến đời sống tâm lý, tình cảm của con em mình.
- Nâng cao năng lực về chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ, công chức, tuyên truyền viên, hòa giải viên ở cơ sở tham gia làm công tác phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, phụ nữ dưới 18 tuổi sinh con.
- Phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, Đoàn Thanh niên, Hội Liên hiệp Phụ nữ, các tổ chức chính trị - xã hội, già làng, trưởng thôn, người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số tham gia tuyên truyền, vận động đồng bào phòng ngừa và xóa bỏ những hủ tục lạc hậu về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.
- Tập trung các nguồn lực đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, cải thiện đời sống của đồng bào vùng dân tộc thiểu số.