Độc đáo nghi thức mừng cơm mới của người Xá Phó

 Lễ mừng cơm mới của người Xá Phó (hay còn gọi là Xa Phó), xã Sơn Thuỷ, huyện Văn Bàn được tổ chức hằng năm vào tháng 8 hoặc tháng 10 âm lịch với nhiều nghi thức độc đáo. Khi những bông lúa ngoài ruộng hoặc trên nương trịu bông, người Xá Phó náo nức tổ chức nghi lễ rước hồn mẹ lúa về kho để nghỉ ngơi, chuẩn bị cho một năm canh tác mới. Đồng thời, dâng cơm mới mời tổ tiên, mừng cho mùa màng bội thu.
phan le (2).jpg
phan le (3).jpg
Lễ mừng cơm mới là hoạt động cuối cùng của quá trình canh tác, là thời điểm các gia đình dân tộc Xá Phó thu hoạch thành quả của mình. Lễ mừng cơm mới của người Xá Phó có lịch sử lâu đời, đến nay vẫn được đồng bào duy trì, trở thành nét văn hóa độc đáo trong cuộc sống thường nhật của họ. Để chuẩn bị cho ngày lễ đặc biệt này, bà chủ nhà dậy từ 3 giờ sáng đồ xôi; các thành viên trong gia đình mổ lợn, chuẩn bị các món để làm cỗ cơm mới.
phan le (4).jpg
Người dân mang xôi, đồ ăn đã chế biến lên nhà sàn, nơi diễn ra nghi lễ cúng hồn lúa và hoạt động ăn mừng mùa lúa mới.
phan le (6).jpg
Mọi thứ dùng để cúng mời hồn lúa, dâng tổ tiên như lá cây, các con vật đều được lựa chọn kỹ, cây trồng, con vật sống ở nơi sạch sẽ.
phan le (5).jpg
Mâm lễ được chuẩn bị gồm: 3 bông hoa gừng, 3 chùm cà gai, 1 gói thịt sóc, 3 quả đỗ nương, 3 quả mướp, 1 hoa chuối vỏ bi màu vàng.
phan le (8).jpg
Ngày đầu tiên đi gặt, chỉ có hai vợ chồng chủ nhà, họ dậy sớm chuẩn bị cơm gói, chiếc hái, gùi qua đầu và đặc biệt là hòn đá thần. Ngày đi hái lúa đầu tiên giống như đi đón hồn lúa về nhà nên mọi việc phải được kiêng kỵ thì hồn lúa mới về đến nhà, nên gia chủ phải đi một mạch đến ruộng, không đi đường tắt, trên đường đi không được hỏi chuyện hay trả lời người khác. Trong ảnh: Chủ nhà làm lễ đón hồn lúa.
phan le (1).jpg
Hòn đá thần (loại đá trắng có nhiều hạt hình ngũ giác tạo thành - trông giống hạt gạo).
phan le (7).jpg
Sau khi chủ nhà làm lý, chị em trong thôn sẽ cùng nhau đi gặt lúa đổi công.
phan le (10).jpg
Người Xá Phó quan niệm rằng, khi hái lúa, mọi người tuyệt đối không được chớp mắt, vì nếu chớp mắt, khi hái và buộc thành từng cum, lúa sẽ bị rụng hạt; cũng không được thở mạnh, vì nếu thở mạnh sẽ làm hồn lúa hoảng sợ mà bỏ đi khỏi ruộng.
phan le (9).jpg
Sau đó, mọi người gùi lúa trở về nhà. Phụ nữ Xá Phó dùng địu qua đầu để gùi, còn đàn ông thì dùng đòn xóc xiên qua hai cum lúa gánh trên vai trở về nhà.
le 13.jpg
Người Xá Phó đưa thóc cất trữ trên sàn gác, khi mang lúa vào nhà, chủ nhà đóng hết các cửa để tránh hồn lúa mẹ sợ mà bỏ đi. Khi mang lúa về nhà, người hái lúa sẽ đặt những cum lúa ở mẹt, chia thành 1 nắm lúa tẻ, 1 nắm lúa nếp dùng để dâng cúng. Trong ảnh: Bà con Xá Phó treo hồn lúa làm lý ở gác bếp.
phan le (11).jpg
phan le (12).jpg
Khi cơm, xôi chín, họ đổ ra mẹt đan rải lá chuối, trên đặt thịt lợn, thịt gà, chén, đũa, rượu, bát canh khoai sọ. Bày xong mâm lễ, bà chủ nhà đặt trước bàn thờ, khấn cúng mời tổ tiên về ăn cơm mới, cầu mong tổ tiên phù hộ hồn lúa năm tiếp theo mùa màng tươi tốt, bông lúa trĩu hạt, phù hộ gia đình con cháu ấm no, hạnh phúc. Ông chủ thắp hương, bày mâm cỗ khấn góc nhà gần cầu thang.
ff096a923b7aef24b66b.jpg
Cúng xong, gia chủ mời cơm khách chung vui, ăn mừng cơm mới với gia đình và người thân.

https://baolaocai.vn/doc-dao-nghi-thuc-mung-com-moi-cua-nguoi-xa-pho-post374508.html

Theo baolaocai.vn

Tin Liên Quan

Nghệ thuật đính cườm trên trang phục người Xá Phó

Mỗi tộc người thiểu số đều có nét riêng trong thiết kế, nghệ thuật tạo hình, làm nên sự đặc sắc trên bộ trang phục truyền thống của dân tộc mình. Cũng từ vải bông, vải lanh nhuộm chàm, rồi thêu thổ cẩm như một số dân tộc khác, nhưng ở dân tộc Xá Phó lại có thêm một nét đặc trưng, tạo nên sự...

Ấn tượng trang phục của dân tộc đội mũ hình mái nhà ở Mường Khương

Trang phục của người Pa Dí ở Mường Khương không rực rỡ sắc màu như của người Mông hay người Dao đỏ…, mà mang nét riêng với gam màu chàm chủ đạo cùng những họa tiết tinh tế.

Yêu trang phục của người Dao

Để hoàn thiện bộ trang phục của dân tộc Dao có khi phải mất cả năm, thế nhưng qua đôi tay của chị Giang, giờ đây thời gian đã được rút ngắn rất nhiều.

Bắc Hà bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc gắn với phát triển du lịch

Huyện Bắc Hà có 14 dân tộc cùng sinh sống, mỗi dân tộc có nét văn hóa độc đáo riêng. Thời gian qua, huyện rất chú trọng bảo tồn văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch.

Người Mông Sa Pa vượt mưa, xuyên rừng hái chàm nhuộm vải

Cây chàm từ xa xưa đã gắn bó với đời sống sinh hoạt của người Mông Sa Pa. Cộng đồng người Mông truyền tai nhau rằng "ở đâu có người Mông nơi đó có cây chàm" càng khẳng định vai trò quan trọng của loại cây này đối với mỗi thế hệ người Mông trên mảnh đất Sa Pa.

Chung tay xây dựng văn hóa mang bản sắc Lào Cai

Chính sách mới
Bản đồ Lào Cai
vpbl
tthc
cb
Thời tiết Lào Cai
LÀO CAI Dự báo thời tiết
cttdt
blc
ptth
ttdl
Hỗ Trợ trực tuyến

Phòng Thông tin - BCXB

doingoailaocai@laocai.gov.vn

0214.3828.599

Thống kê truy cập
  • Hiện tại truy cập

    46

  • Hôm nay

    1254

  • Tổng truy cập

    916363