Đối ngoại Lào Cai - Dấu ấn một nhiệm kỳ
Cùng với xu thế hội nhập chung của đất nước, trong những năm qua, công tác đối ngoại của tỉnh Lào Cai luôn được quan tâm, chú trọng phát triển. Với mục tiêu hoạt động đối ngoại để góp phần phát triển kinh tế – xã hội, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, nâng cao vị thế của tỉnh với các địa phương trong toàn quốc cũng như với bạn bè quốc tế, Lào Cai đã chủ động đẩy mạnh các hoạt động đối ngoại, tăng cường hợp tác quốc tế và xác định đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm để tập trung khai thác tiềm năng, thế mạnh của tỉnh, tạo môi trường đầu tư thuận lợi cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV, nhiệm kỳ 2015 – 2020 xác định: “Kết hợp hài hòa giữa đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại Nhân dân, tăng cường các hoạt động đối ngoại, xây dựng Lào Cai trở thành địa bàn quan trọng về hợp tác và giao lưu kinh tế quốc tế của vùng và cả nước”. Để triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã ban hành 4 Chương trình công tác với 19 Đề án trọng tâm, trong đó có Đề án số 14 “Mở rộng đối ngoại, chủ động hội nhập và hợp tác quốc tế tỉnh Lào Cai, giai đoạn 2016 – 2020”, trong đó xác định các mục tiêu ưu tiên, gồm: (1) Coi trọng hợp tác toàn diện, đi vào chiều sâu trên tất cả các lĩnh vực với tỉnh Vân Nam, Trung Quốc; (2) Tăng cường mở rộng quan hệ với các địa phương, đối tác nước ngoài; (3) Tranh thủ các nguồn lực đầu tư, tài trợ từ nước ngoài; (4) Tranh thủ sự hỗ trợ, hướng dẫn của các bộ, ngành Trung ương, đặc biệt là Bộ ngoại giao về công tác đối ngoại. Với sự nỗ lực của các cấp ủy Đảng, chính quyền, các ngành và địa phương, công tác đối ngoại của tỉnh đã thu được nhiều kết quả tích cực, tạo nên những dấu ấn trong nhiệm kỳ vừa qua.
Một là, quan hệ hợp tác hữu nghị giữa tỉnh Lào Cai với tỉnh Vân Nam, Trung Quốc phát triển đi vào chiều sâu.
Trong thời gian qua, quan hệ hợp tác hữu nghị giữa tỉnh Lào Cai và tỉnh Vân Nam ngày càng được củng cố và mở rộng trên nhiều lĩnh vực. Hai tỉnh đã xây dựng được cơ sở hợp tác tin cậy, mang lại hiệu quả thiết thực cho cả hai bên. Tháng 11/2015, tại Hà Nội, dưới sự chứng kiến của lãnh đạo cấp cao hai nước, Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai và Bí thư Tỉnh ủy Vân Nam đã ký kết Thỏa thuận triển khai giao lưu hữu nghị Đảng bộ địa phương giữa Tỉnh ủy Lào Cai và Tỉnh ủy Vân Nam. Tiếp đó, tháng 8/2017, Lào Cai là tỉnh đầu tiên trên tuyến biên giới ký kết Thỏa thuận thiết lập quan hệ hữu nghị với tỉnh Vân Nam. Đây là cơ sở để hai bên tiếp tục tăng cường quan hệ hợp tác hữu nghị toàn diện, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của hai địa phương, giữ gìn trật tự an toàn xã hội ở khu vực biên giới hai nước.
Ngày 05/11/2015, tại Hà Nội, đồng chí Nguyễn Văn Vịnh – Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai và đồng chí Lý Kỷ Hằng – Bí thư Tỉnh ủy Vân Nam ký Thỏa thuận triển khai giao lưu hữu nghị Đảng bộ địa phương giữa Tỉnh ủy Lào Cai và Tỉnh ủy Vân Nam dưới sự chứng kiến của Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng và Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước CHND Trung Hoa Tập Cận Bình. (Ảnh: Bùi Thúy Nga).
Trên cơ sở mối quan hệ hợp tác toàn diện giữa hai tỉnh, các địa phương của hai bên đã chủ động thiết lập mối quan hệ chặt chẽ và hiệu quả. Đến nay đã có 6 cặp huyện, thành phố của hai tỉnh ký kết Thỏa thuận thiết lập quan hệ hữu nghị; 06 cặp thôn bản hai bên biên giới và 10 đồn biên phòng của tỉnh Lào Cai với 19 đơn vị biên phòng của tỉnh Vân Nam tổ chức kết nghĩa hữu nghị. Đây là một điểm sáng về công tác đối ngoại biên phòng và ngoại giao nhân dân, đã được triển khai nhân rộng trên toàn tuyến biên giới Việt Nam – Trung Quốc.
Tháng 7/2017, nhân kỷ niệm 110 năm thành lập tỉnh Lào Cai, tỉnh Lào Cai và châu Hồng Hà, tỉnh Vân Nam lần đầu tiên phối hợp tổ chức giải đua xe đạp “Một đường đua hai quốc gia” tại Lào Cai và sau đó hàng năm luân phiên tổ chức tại Lào Cai và Hà Khẩu, thu hút nhiều vận động viên của hai nước tham gia.
Tháng 9/2018, tỉnh Lào Cai và tỉnh Vân Nam đã phối hợp với các bộ, ngành, địa phương liên quan của hai bên tổ chức Lễ chạy thí điểm tuyến vận tải hành khách liên vận Hải Phòng – Hà Nội – Lào Cai – Côn Minh. Đây là điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp hai bên khai thác hiệu quả và nâng cao năng lực vận tải trên tuyến cao tốc Côn Minh – Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng.
Với sự nỗ lực của cả hai tỉnh trong công tác phối hợp tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại và tăng cường các biện pháp thúc đẩy tiện lợi hóa thông quan, hoạt động trao đổi thương mại giữa hai tỉnh ngày càng sôi động, kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai bên không ngừng tăng trong những năm qua, tốc độ tăng trưởng bình quân đạt 16,49%/năm.
Ngoài ra, hợp tác giữa hai bên trên các lĩnh vực đầu tư, văn hóa, y tế, giáo dục, nông nghiệp, bảo vệ môi trường, phòng chống tội phạm... cũng đạt được nhiều kết quả tích cực.
Nhằm đánh giá lại những kết quả hợp tác đã đạt được và thống nhất phương hướng hợp tác trong giai đoạn mới, tháng 12/2019, đồng chí Nguyễn Văn Vịnh - Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai đã có chuyến thăm tỉnh Vân Nam và hội đàm với Bí thư Tỉnh ủy Vân Nam Trần Hào. Tại buổi hội đàm, hai Bên tiếp tục khẳng định: Tỉnh Lào Cai và tỉnh Vân Nam có quan hệ hợp tác mật thiết, rộng rãi trên nhiều lĩnh vực và đã đạt được những kết quả tích cực. Trong thời gian tới, hai Bên sẽ tiếp tục thúc đẩy quan hệ hợp tác hữu nghị giữa hai tỉnh phát triển toàn diện và đi vào chiều sâu để tương xứng với tiềm năng và kỳ vọng của cả hai Bên.
Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai Nguyễn Văn Vịnh hội đàm với Bí thư Tỉnh ủy Vân Nam Trần Hào ngày 17/12/2019 tại Côn Minh. (Ảnh: Bùi Thúy Nga).
Hai là, quan hệ hợp tác giữa tỉnh Lào Cai với Vùng Nouvelle Aquitaine (Pháp) bước sang giai đoạn mới.
Tháng 3/2017, tỉnh Lào Cai cùng với tỉnh Thừa Thiên Huế (Việt Nam) và vùng Nouvelle Aquitaine (Pháp) ký kết Thỏa thuận khung hợp tác giữa 3 địa phương giai đoạn 2017 – 2019 và tiếp tục ký gia hạn trong năm 2020. Trong đó, các trục hợp tác cụ thể của tỉnh Lào Cai gồm: (1) Du lịch và bảo tồn di sản văn hóa, môi trường, lịch sử; (2) An ninh lương thực và nông nghiệp sinh thái. Đây là những nội dung hợp tác rất thiết thực với tỉnh Lào Cai trong giai đoạn hiện nay.
Ba là, quan hệ đối ngoại của tỉnh tiếp tục được mở rộng.
Tháng 7/2017, nhân chuyến thăm và làm việc của Chủ tịch nước tới Cộng hòa Belarus, tỉnh Lào Cai đã ký kết Thỏa thuận hợp tác với tỉnh Brest (Cộng hòa Belarus) dưới sự chứng kiến của Lãnh đạo hai nước. Trong đó, tỉnh Lào Cai đề xuất, kêu gọi các nhà đầu tư Belarus tham gia vào các dự án sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, công nghiệp, logistics, thương mại và các dự án đang kêu gọi đầu tư khác của tỉnh.
Bốn là, tỉnh chủ động giữ mối quan hệ tốt với các đại sứ quán, các tổ chức quốc tế, các nhà đầu tư nước ngoài để thu hút đầu tư, hỗ trợ từ bên ngoài.
Lào Cai luôn tích cực hợp tác chặt chẽ với các tổ chức đã và đang tài trợ, đầu tư vào Lào Cai nhằm thu hút các dự án tài trợ, đầu tư, góp phần xóa đói, giảm nghèo, cải thiện điều kiện sống, sinh hoạt, làm việc cho người dân, đặc biệt đối với vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn của tỉnh.
Lào Cai cũng duy trì tốt mối quan hệ với Đại sứ quán các nước tại Việt Nam, qua đó kêu gọi, vận động các dự án hỗ trợ cho các địa phương trong tỉnh. Năm 2018, Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam đã hỗ trợ tỉnh Lào Cai 4,3 tỷ đồng để xây dựng 06 phòng học tại xã Nậm Chảy, huyện Mường Khương. Công trình đã hoàn thành vào ngày 20/11/2018 theo đúng kế hoạch.
Năm là, tỉnh Lào Cai trở thành địa điểm tin cậy để tổ chức các hoạt động đối ngoại lớn
Năm 2015, trong chương trình thăm chính thức Việt Nam theo lời mời của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam, lần đầu tiên Thủ tướng Na Uy tới thăm và làm việc tại Lào Cai. Toàn bộ chương trình hoạt động của Thủ tướng tại tỉnh Lào Cai được bố trí chu đáo, trọng thị, bảo đảm an toàn, hiệu quả, để lại ấn tượng sâu sắc cho đoàn khách đến từ Na Uy.
Ngoài ra, tỉnh Lào Cai còn được chọn để tổ chức các hoạt động đối ngoại lớn như: Hoạt động giao lưu hữu nghị quốc phòng Việt Nam – Trung Quốc, Liên hoan Thanh niên Việt Nam - Trung Quốc, các cuộc gặp giữa Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam và Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Trung Quốc, hoạt động bên lề của chương trình Đối thoại nhân quyền Việt Nam - Hoa Kỳ...
Quán triệt chủ trương, đường lối, chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước về công tác đối ngoại, trong những năm qua, quan hệ đối ngoại và hợp tác quốc tế của tỉnh Lào Cai đã liên tục được mở rộng và thu được những kết quả tích cực, góp phần quan trọng vào việc phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh trên địa bàn tỉnh.
Những kết quả đạt được trong công tác đối ngoại giai đoạn 2015 - 2020 đã khẳng định quan điểm, định hướng đúng đắn trong công tác mở rộng đối ngoại và hợp tác quốc tế của tỉnh Lào Cai trong giai đoạn hiện nay. Đó cũng là tiền đề để Lào Cai quyết tâm xây dựng trở thành một địa phương điển hình về hội nhập và hợp tác quốc tế của khu vực Tây Bắc và cả nước./.