Ngày 29/8/2018, Thứ trưởng Ngoại giao phụ trách các vấn đề của Khối thịnh vượng chung và Liên hợp quốc (LHQ), Vương quốc Anh đã chủ trì phiên thảo luận mở của Hội đồng Bảo An (HĐBA) về chủ đề “Hoà giải và giải quyết hoà bình tranh chấp”.
Phát biểu khai mạc, Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres cho rằng, trong bối cảnh tranh chấp và xung đột diễn ra ngày càng phức tạp và lan rộng, các thoả thuận hoà bình dễ bị đổ vỡ, cộng đồng quốc tế cần thể hiện sự quyết tâm và sáng tạo trong việc tìm kiếm các giải pháp hoà bình, trong đó có trung gian hoà giải. LHQ sẵn sàng hỗ trợ những nỗ lực này qua việc thúc đẩy vai trò của Tổng Thư ký (TTK) và các đại diện, đặc phái viên của TTK, các cơ quan hỗ trợ trên thực địa, Uỷ ban tư vấn cấp cao về hoà giải; tăng cường quan hệ đối tác với các chuyên gia hoà giải khu vực và quốc tế. TTK cho rằng, hoà giải và giải quyết tranh chấp chỉ đạt được tiến triển thực chất khi các bên hiểu biết lẫn nhau với quyết tâm chính trị cao. TTK cũng nhấn mạnh, HĐBA cần sử dụng hiệu quả hơn các công cụ hoà giải và truyền tải thông điệp rõ ràng về việc các bên liên quan cần ưu tiên giải quyết hoà bình các tranh chấp và xung đột, kiềm chế sử dụng vũ lực.
Các nước phát biểu đều ủng hộ giải quyết xung đột và tranh chấp bằng các biện pháp hoà bình trên cơ sở Chương VI của Hiến chương LHQ; hoan nghênh nỗ lực trung gian hoà giải của LHQ đã đạt được một số tiến triển tích cực thời gian qua, trong đó có Tuyên bố hoà bình và hữu nghị của Ethiopia và Eritrea, bầu cử Tổng thống ở Liberia và đối thoại giữa chính phủ với các nhà lãnh đạo địa phương và tôn giáo ở Nam Xu-đăng; khẳng định vai trò quan trọng của các tổ chức khu vực, tiểu khu vực và sự tham gia của phụ nữ trong các tiến trình hoà giải, bầu cử, xây dựng và giữ vững hoà bình. Venezuela, đại diện Phong trào Không Liên kết nhấn mạnh, mọi biện pháp trung gian hoà giải cần tính tới lợi ích chính đáng và phải được sự đồng ý của các bên liên quan, bảo đảm nguyên tắc khách quan, bình đẳng, tôn trọng độc lập chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, không can thiệp vào công việc nội bộ quốc gia và bảo đảm sự bình đẳng trong quan hệ quốc tế.
Đại sứ Đặng Đình Quý, Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại LHQ khẳng định vai trò hàng đầu của LHQ trong việc ngăn ngừa xung đột, giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình như quy định tại Điều 33 Hiến chương LHQ và hỗ trợ các nước khắc phục hậu quả xung đột. Để hỗ trợ tốt hơn các hoạt động hoà giải hiện nay, Đại sứ cho rằng LHQ cần sử dụng hiệu quả các công cụ sẵn có về ngoại giao phòng ngừa và trung gian hoà giải, trong đó có vai trò của TTK và các cơ quan hỗ trợ TTK, tăng cường điều phối trong LHQ và giữa LHQ với các tổ chức khu vực và tiểu khu vực nhằm hỗ trợ các nước giải quyết nguyên nhân gốc rễ của xung đột. Đại sứ kêu gọi các bên liên quan tranh chấp và xung đột cần hành xử kiềm chế, tuân thủ luật pháp quốc tế, tạo điều kiện cho các nỗ lực trung gian hoà giải phát huy hiệu quả.
Đại sứ Đặng Đình Quý nhấn mạnh vai trò của các tổ chức khu vực trong duy trì hoà bình và an ninh quốc tế, cho biết ASEAN đã và đang đóng góp tích cực nhằm tăng cường đối thoại và hiểu biết lẫn nhau, thúc đẩy môi trường hợp tác và hữu nghị, xây dựng và thực thi các quy tắc, chuẩn mực ứng xử trong khu vực, thực hiện các biện pháp xây dựng lòng tin và ngoại giao phòng ngừa để kiểm soát bất đồng và giải quyết tranh chấp trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế./.
