Ngày 7/8, trong khuôn khổ Hội nghị Ngoại giao lần thứ 30 và Hội nghị Ngoại vụ toàn quốc lần thứ 19, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài và Cục Lãnh sự (Bộ Ngoại giao) đã đồng chủ trì tổ chức Hội nghị chuyên đề “Công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài và Bảo hộ công dân”.
Tham dự Hội nghị có Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Vũ Hồng Nam, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng cùng hơn 150 đại biểu là Trưởng các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, đại diện Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài và Cục Lãnh sự.
Hội nghị tập trung đánh giá những kết quả đã đạt được và những việc chưa làm được kể từ Hội nghị Ngoại giao lần thứ 29 đến nay và phương hướng công tác cho giai đoạn 2018 – 2020. Các Trưởng cơ quan đại diện đã chia sẻ những kinh nghiệm thực tế, chỉ ra những thách thức, khó khăn, các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả công tác về người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN) và bảo hộ công dân tại địa bàn. Trên cơ sở đó, Hội nghị đã thống nhất biện pháp cụ thể nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả của các công tác này.
Công tác về NVNONN và bảo hộ công dân trong những năm qua luôn được Lãnh đạo Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm. Dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Lãnh đạo Bộ Ngoại giao và sự vào cuộc chủ động, tích cực của các cơ quan chức năng, các cơ quan đại diện, các công tác này đã đạt được nhiều chuyển biến rõ rệt, đem lại nhiều thành công, đột phá mới, làm cho NVNONN ngày càng gắn bó, hướng về quê hương và có những đóng góp thiết thực vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Kể từ Hội nghị Ngoại giao lần thứ 29 đến nay, trên tinh thần ngoại giao phục vụ phát triển, công tác thu hút nguồn lực đã hòa cùng nhịp thở của thời đại, đặt trọng tâm vào những nhu cầu cấp bách, thiết thực của đất nước trong bối cảnh của cách mạng công nghiệp 4.0 để vận động kiều bào đóng góp. Bên cạnh những nguồn lực “truyền thống” với tổng lượng kiều hối hai năm qua hơn 25 tỷ USD, tổng vốn đầu tư của NVNONN ước tính khoảng 4 tỷ USD được ghi nhận vào năm 2017, công tác thu hút nguồn lực kiều bào đã tập hợp được nhiều trí thức, doanh nhân đóng góp vào các vấn đề như khởi nghiệp, blockchain, big data, chính phủ điện tử…; đồng thời hướng tới nhóm kiều bào trẻ – những người được đào tạo, năng động, sáng tạo, có nhiệt huyết với quê hương đất nước. Với bước đột phá mới này, công tác về NVNONN bước đầu đoàn kết, tập hợp lực lượng thanh niên, trí thức trẻ NVNONN hướng vào những nhiệm vụ phát triển cụ thể của đất nước.
Công tác bảo hộ công dân phát sinh nhiều vụ việc chưa từng có tiền lệ và đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức lớn trong tình hình mới nhưng đã kịp thời bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân và tổ chức Việt Nam ở nước ngoài, bảo hộ 16.351 công dân và 608 tàu/5.197 ngư dân bị phía nước ngoài bắt giữ hay gặp khó khăn ở nước ngoài từ sau Hội nghị Ngoại giao lần thứ 29 đến nay, tăng khoảng 57% số công dân và giảm 10,7% số ngư dân so với từ sau Hội nghị Ngoại giao lần thứ 28 (25.666 công dân và 726 tàu/5752 ngư dân).
Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Vũ Hồng Nam và Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng cùng đánh giá cao những thành tựu đã đạt được, đồng thời ghi nhận các ý kiến phát biểu, đóng góp rất sâu sắc của các Trưởng cơ quan đại diện; đưa ra một số lưu ý về phương hướng công tác trong thời gian tới, làm sao để nâng cao công tác về NVNONN, thu hút và phát huy mạnh mẽ hơn nữa mọi nguồn lực của NVNONN phục vụ phát triển đất nước, bảo đảm tính chính xác, kịp thời và hiệu quả trong công tác lãnh sự và bảo hộ công dân, đặc biệt trong bối cảnh tình hình thế giới có những biến đổi nhanh chóng và khó lường.
Về công tác đối với NVNONN, cần nâng cao hơn nữa vai trò của các cơ quan đại diện trong việc tiếp tục “bám sát” cộng đồng, nắm bắt tâm tư, tình cảm của bà con NVNONN, từ đó có những đề xuất mới về phương pháp vận động, hỗ trợ cộng đồng củng cố địa vị pháp lý, ổn định cuộc sống, hội nhập vào xã hội sở tại nhưng vẫn duy trì được tiếng Việt, bản sắc văn hóa dân tộc. Thu hút, phát huy mạnh mẽ hơn nữa mọi nguồn lực của NVNONN phục vụ phát triển đất nước, đặt trọng tâm vận động vào nhóm kiều bào trẻ. Đẩy mạnh hơn nữa công tác thông tin, tuyên truyền, cung cấp thông tin chính xác về các chính sách của Đảng và Nhà nước, đáp ứng nhu cầu đa dạng của bà con về thông tin. Kiện toàn bộ máy tổ chức, nhân sự và ngân sách làm công tác về NVNONN từ Trung ương đến địa phương và cơ quan đại diện.
Về công tác lãnh sự và bảo hộ công dân, cần tích cực, chủ động, bảo đảm triển khai các công tác lãnh sự đúng quy định của pháp luật, tránh để xảy ra các khiếu nại tố cáo, đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính trong bối cảnh yêu cầu của Chính phủ hiện nay. Thúc đẩy hình thành các cơ chế liên ngành bền vững, phát huy các hình thức trao đổi thông tin nhanh và kịp thời với các đơn vị trong và ngoài Bộ. Đẩy mạnh hợp tác quốc tế với các nước, tăng cường đối thoại song phương và đa phương, tạo cơ sở pháp lý cho công tác bảo hộ quyền và lợi ích của pháp nhân và công dân Việt Nam ở nước ngoài. Chú trọng trao đổi, làm việc với các cơ quan tại nước sở tại, đồng thời tập trung huy động các nguồn lực xã hội, các tổ chức quốc tế trong công tác bảo hộ công dân. Tăng cường các biện pháp tuyên truyền Tổng đài Bảo hộ công dân, kịp thời cập nhật thông tin cần thiết cho công dân bằng nhiều hình thức như các trang thông tin điện tử, số đường dây nóng của cơ quan đại diện. Đẩy mạnh vài trò hiệu quả của Quỹ Bảo hộ công dân./.
